Tiêm phòng lao cho trẻ là việc hết sức cần thiết và là việc bắt buộc để trẻ phòng tránh căn bệnh lao nguy hiểm. Căn bệnh lao là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn vì thế nên ngay từ lức mới sinh mũi vaccine phòng bệnh lao là tối quan trọng đối với trẻ. Tất cả 100% trẻ em đều phải tiêm mũi vaccine phòng bệnh lao, thế nên các bậc cha mẹ hãy nhớ kĩ và tiêm phòng cho con mình. Cách tiêm phòng và tiêm ở đâu để an toàn cho trẻ thì cha mẹ hãy tham khảo thật kĩ bác sỹ trước khi quyết định.
Bệnh lao
Bệnh lao là một trong những bệnh truyền nhiễm thường gặp trên lâm sàng; bị gây ra bởi vi khuẩn lao có tên là Mycobacterium Tuberculosis. Bệnh có khả năng lây nhiễm trực tiếp qua không khí; qua giao tiếp và hệ hô hấp khi tiếp xúc với người bị bệnh. Ngày nay, tỉ lệ mắc bệnh ngày càng cao. Để hạn chế các trường hợp nhiễm lao; người ta đã đưa ra chương trình tiêm vắc xin phòng lao áp dụng cho tất cả các trẻ trên thế giới ngay từ giai đoạn sơ sinh. Vắc-xin dự phòng lao BCG là một vắc xin sống giảm độc lực được sản xuất trực tiếp từ vi khuẩn lao Calmette Guerin.
Theo nghiên cứu về các số liệu thống kê liên quan đến bệnh lao trên thế giới cho thấy; Việt Nam cũng là một trong những nước có tỷ lệ mắc bệnh lao cao nhất thế giới. Do đó, việc tiêm phòng lao mà đặc biệt là phòng lao ở trẻ sơ sinh là điều rất quan trọng và cấp thiết. Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh là việc chủng ngừa bắt buộc trong chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Việc chủng ngừa này giúp trẻ phòng tránh bệnh lao hiệu quả. Trong bài viết này, Saigon247 cùng tìm hiểu về việc tiêm phòng lao; vắc xin BCG chủng gừa bệnh lao và các vấn đề liên quan.
Vaccine phòng bệnh lao dành cho trẻ
Tại Việt Nam, trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ được chủng ngừa bệnh lao bằng vắc xin BCG (bacille Calmette-Guerin). Trong một số trường hợp, người trưởng thành chưa từng mắc bệnh này (xét nghiệm âm tính với lao); cũng được chủng ngừa bằng loại vắc xin này.
Vắc xin BCG hoạt động theo cách cho người chủng ngừa tiếp xúc với một lượng vi khuẩn lao sống đã được làm giảm độc lực; không có khả năng gây bệnh. Điều này làm cho cơ thể phát triển khả năng miễn dịch đối với căn bệnh này. Vắc xin BCG không được dùng để điều trị cho người bị nhiễm trùng lao. Tương tự như các vắc xin khác; vắc xin này cũng không bảo vệ bạn khỏi nguy cơ bị nhiễm bệnh 100%.
Những trường hợp cần tiêm vaccine
Theo Thông tư số 38/2017/TT-BYT ngày 17/10/2017 của Bộ Y tế Việt Nam về ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc xin; sinh phẩm y tế bắt buộc thì BCG là vắc xin bắt buộc phải tiêm cho trẻ sơ sinh. Ngoài trẻ trong độ tuổi sơ sinh; trẻ em và người lớn dưới 35 tuổi có nguy cơ mắc bệnh lao cũng có thể tiến hành chủng ngừa trong một số trường hợp đặc biệt theo chỉ định của bác sĩ.
Lưu ý: Các trường hợp trẻ từ 1 tuổi trở lên cần thận trọng và cân nhắc chỉ định tiêm vắc xin BCG vì nguy cơ phản ứng phụ sau tiêm thường tăng cao. Hiện không có bằng chứng cho thấy việc chủng ngừa vắc xin BCG ở những người trên 35 tuổi có hiệu quả.
Các trường hợp không nên tiêm vaccine
Đối với trẻ sơ sinh
Không nên chủng ngừa vắc xin BCG cho trẻ sơ sinh trong các trường hợp sau:
- Sốt trên 37,5 độ C
- Mắc một trong các bệnh như: suy giảm miễn dịch bẩm sinh, viêm da có mủ, vàng da, viêm phổi, viêm tai, mũi, họng…
Đối với trẻ nhỏ và người lớn
- Bị ung thư
- Nhiễm HIV hoặc AIDS
- Quá mẫn cảm với vắc xin
- Bị suy dinh dưỡng thể nặng
- Đang sử dụng các thuốc chống viêm
- Xét nghiệm lao trên da cho kết quả dương tính
- Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ…
Tiêm vaccine bệnh lao thế nào cho hợp lí
Vắc xin chủng ngừa lao được tiêm một liều duy nhất ngay sau sinh càng sớm càng tốt hoặc trong vòng 30 ngày sau sinh. Trường hợp vì lý do nào đó mà trẻ chưa được tiêm phòng lao giai đoạn sơ sinh; các bác sĩ có thể xét cân nhắc cho bé làm nghiệm Mantoux hoặc kháng thể kháng lao để đánh giá tình trạng nhiễm lao của trẻ. Trong trường hợp kết quả cho thấy trẻ chưa bị nhiễm vi khuẩn lao; bé có thể được tiến hành chủng ngừa.
Trẻ có thể cần chủng ngừa lao nhắc lại nếu kết quả xét nghiệm lao trên da là âm tính; kể từ 2 – 3 tháng sau liều tiêm vắc xin BCG đầu tiên. Với trẻ nhỏ và người lớn cần chủng ngừa; bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm trên da để đảm bảo không mắc bệnh lao trước khi tiêm.
Địa điểm tiêm phòng bệnh lao
Việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh thường được thực hiện tại cơ sở y tế sản khoa ngay sau khi sinh hoặc tại các trạm y tế phường xã, các trung tâm y tế hiện thành phố… trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh bằng vắc xin BCG trong chương trình tiêm chủng mở rộng là hoàn toàn miễn phí.
Ngoài ra, cha mẹ có thể lựa chọn cho bé tiêm phòng lao dịch vụ tại các cơ sở y tế, bệnh viện, phòng khám hoặc các trung tâm tiêm chủng uy tín, chất lượng và an toàn.
Các phản ứng phụ sau khi tiên phòng bệnh lao
- Ngay sau khi tiêm
Vùng da chỗ vết tiêm sẽ xuất hiện vết đỏ nhỏ và thường biến mất sau 30 phút – 1 giờ.
- Trong 24 giờ sau tiêm
Vết tiêm có biểu hiện sưng, áp xe tại chỗ, có thể kèm sốt nhẹ, nổi hạch. Các triệu chứng này thường tự hết sau 1 – 3 ngày mà không cần phải điều trị.
- Sau tiêm 2 tuần – 2 tháng, thậm chí là lâu hơn
Da tại vết tiêm bị đỏ, có mủ trắng, mụn mủ tự vỡ tạo vết loét diễn ra trong khoảng 2 tuần. Sau đó, vết loét tự lành và để lại một vết sẹo nhỏ khoảng 3 – 5mm. Quá trình này diễn ra đồng nghĩa với việc cơ thể trẻ đã có miễn dịch với vi khuẩn lao.
Cách chăm sóc sau khi tiêm phòng bệnh lao
Sau chủng ngừa lao, cha mẹ cần báo cho nhân viên y tế hay đưa trẻ đến cơ sở y tế hay bệnh viện ngay để tránh chuyển biến nghiêm trọng nếu trẻ có các biểu hiện sau:
- Co giật
- Nôn trớ, bú kém, bỏ bú
- Môi, tay chân tím tái
- Tay chân lạnh, da nổi vân tím
- Sốt cao hơn 39 độ C, khó đáp ứng thuốc hạ sốt, sốt kéo dài trên 24 giờ và xuất hiện sau 12 giờ chủng ngừa
- Phát ban
- Quấy khóc kéo dài, kém tương tác, li bì và hôn mê
- Thở nhanh, khó thở co kéo hõm ức, thở rít
- Hoặc có các dấu hiệu bất thường khác khiến bạn lo lắng
Vắc xin BCG là vắc xin chứa một dạng vi khuẩn lao sống, có thể “thoát ra” khỏi chỗ tiêm. Điều này đồng nghĩa với việc trong một thời gian ngắn sau khi chủng ngừa, vết loét do tiêm chủng có nguy cơ sẽ lây nhiễm vi khuẩn cho bất cứ thứ gì hoặc bất kỳ ai chạm vào. Do đó, mẹ cần cho bé mặc áo có tay hoặc dán băng gạc lên vết tiêm để che vết loét của con trong ít nhất 24 giờ. Nếu da chỗ vết tiêm của bé có bất kỳ thay đổi nào hoặc bị kích ứng nghiêm trọng, bị tổn thương, chảy dịch, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Những phản ứng này có thể xảy ra sau khi chủng ngừa lao đến 5 tháng.
Nguồn: hellobacsi.com
