Chấn thương do vận động thể dục thể thao là vấn đề mà hầu như tất cả mỗi người đều gặp phải trong quá trình tập luyện. Hầu hết chúng ta đều tập luyện thể dục thể thao một cách tự phát nên các kiến thức phòng tránh chấn thương hầu như là con số 0. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến các chấn thương mắc phải đều hồi phục rất chậm hoặc bị biến chứng nặng hơn. Chính vì thế mà mỗi chúng ta hãy trang bị cho mình những hiểu biết và những kinh nghiệm cơ bản về các chấn thương, cách xử lí và phòng tránh.
Chấn thương do tập thể thao
“Chấn thương thể thao là thuật ngữ đề cập đến các loại chấn thương thường xảy ra nhất trong khi chơi thể thao hoặc tập luyện. Mặc dù bộ phận nào trên cơ thể cũng có khả năng bị thương trong lúc bạn vận động, nhưng thuật ngữ này chủ yếu đề cập đến những chấn thương hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng. Chấn thương sọ não và tủy sống tương đối hiếm gặp khi chơi thể thao” – Theo ThS.BSNT Phạm Trung Hiếu.
Các chấn thương trong thể thao thường xảy ra ở người trẻ tuổi và trẻ em. Theo ước tính của Stanford Children’s Health, mỗi năm có hơn 3,5 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị thương khi tham gia các hoạt động thể chất. Và ⅓ số ca chấn thương ở trẻ em cũng liên quan đến thể thao. Phần thân dưới có nhiều khả năng bị thương nhất (42%). Chấn thương ở các chi trên chiếm 30,3% thương tích, còn lại là chấn thương ở đầu và cổ.
Không được chủ quan khi bị chấn thương do vận động
Chấn thương do vận động có thể xảy ra với bất cứ ai, dù cho bạn đã tập luyện đến trình độ nào hay có bao nhiêu kinh nghiệm. Hãy dành thời gian tìm hiểu về những chấn thương thường gặp và các cách hữu ích để phòng tránh chấn thương. Trong lúc vận động, bạn có thể gặp những chấn thương không mong muốn. Những chấn thương do vận động thường liên quan đến cơ, khớp khiến bạn cảm thấy đau đớn và khó chịu. Hiểu biết về các loại chấn thương và có cách phòng tránh khoa học sẽ giúp bạn có được sức khỏe tốt nhất từ các hoạt động vận động mà không bị đau cơ đột ngột.
Các chấn thương hay gặp trong thể thao
- Căng cơ.
- Trật mắt cá chân.
- Chấn thương vai.
- Chấn thương đầu gối.
- Đau cẳng chân.
- Viêm gân (tổn thương dây chằng).
- Bong gân và trật khớp cổ tay.
Các phương pháp tránh bị chấn thương
Có các bước rất đơn giản có thể giúp bạn không bị thương trong quá trình tập luyện.
Nhưng trước tiên, chú ý đến nguyên tắc chung này. Phụ nữ trên 55 tuổi hay nam giới trên 45 tuổi đều nên khám sức khỏe để chắc chắn mình đủ khỏe mạnh trước khi bắt đầu một chương trình vận động. Sau đây là 12 cách để phòng tránh chấn thương khi vận động:
Khởi động đúng cách
Mỗi hoạt động thể chất nên bắt đầu bằng bước khởi động và kết thúc bằng bước thư giãn. Khởi động giúp cơ thể bạn chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình tập luyện, dần dần làm tăng nhịp tim của bạn và thả lỏng cơ và khớp. Một số cách để khởi động:
- Đi xe đạp.
- Nhảy dây.
- Đi bộ tại chỗ tầm 5–10 phút.
- Việc thư giãn sau khi vận động rất quan trọng để từ từ đưa nhịp tim trở lại bình thường. Đi bộ khoảng 5 đến 10 phút sau khi bạn vận động là một cách để thư giãn.
Thực hiện các động tác kéo căng cơ thể
Hãy thực hiện các động tác kéo căng cơ thể trước và sau khi vận động. Điều này sẽ giúp cho cơ thể bạn dẻo dai hơn.
Làm quen trước khi tập bài mới
Khi bạn bắt đầu một chương trình vận động hằng ngày hoặc một chương trình luyện tập mới, hãy bắt đầu từ từ. Sau đó dần dần tăng cường độ, thời gian và tần suất.
Không tập luyện quá sức
Khi khả năng vận động của bạn tăng lên, bạn sẽ có thể đặt ra nhiều thách thức cho bản thân hơn. Đừng gò ép bản thân với chương trình tập nghiêm khắc ngay từ đầu vì nóng vội, bạn cứ tập từ từ rồi tăng dần cường độ lên để cơ thể dần thích nghi.
Thay đổi thường xuyên cách tập luyện
Thay đổi đa dạng các hoạt động của bạn. Đừng lạm dụng cơ bắp. Nếu bạn lặp đi lặp lại cùng các cử động cơ nào đó một cách thường xuyên có thể dẫn đến việc sử dụng quá mức và gây ra các vết thương do sử dụng lặp đi lặp lại như viêm gân. Một số cách thay đổi việc tập luyện của bạn:
- Ngày đầu tiên: chạy bộ.
- Ngày thứ 2: nâng tạ.
- Ngày thứ 3: bơi hoặc đi xe đạp.
Biết cách điều chỉnh bản thân khi tập luyện
Điều chỉnh tập luyện cho các khu vực có vấn đề. Ví dụ, nếu bạn bị viêm khớp ở đầu gối, bạn sẽ muốn tăng sức mạnh. Nhưng đừng tập quá sức gây tổn thương. Tham khảo ý kiến bác sĩ rồi mới bắt đầu tập luyện
Luôn quan tâm đến sức khỏe
Triết lý “No pain, no gain” (“Không trả giá thì không thể thành công”) có thể khiến bạn dám chấp nhận bị chấn thương để rèn luyện sức khỏe. Đừng khiến bản thân nghĩ đến nỗi đau (sợ mình sẽ bị đau). Nếu đã cảm thấy đau, có thể là bạn bị thương. Hãy ngừng tập luyện và nghỉ ngơi trong một ngày.
Có chế độ dinh dưỡng hợp lí
Uống nhiều nước trước, trong và sau khi vận động. Hãy khởi đầu bằng cách uống khoảng 500–600 ml nước vào khoảng 2 hoặc 3 giờ trước khi tập thể dục. Sau đó, có một quy luật chung hiệu quả là hãy uống lượng nước như sau:
- Trước khi vận động từ 20–30 phút, hãy uống 240 ml nước.
- Trong quá trình vận động, cứ mỗi 10–20 phút, uống 240 ml.
- Sau khi vận động xong, cứ nửa giờ đồng hồ, uống 240 ml nước.
- Ăn một bữa ăn nhỏ hoặc ăn nhẹ mỗi 2–3 giờ để giữ năng lượng ổn định cho cơ thể. Sau khi tập thể dục, ăn những thực phẩm chứa carb lành mạnh và giàu protein để bổ sung năng lượng.
Nên có người hướng dẫn
Bạn nên luyện tập với huấn luyện viên đối với các vận động nặng như nâng tạ, hay vận động trong phòng gym. Huấn luyện viên có thể chỉ cho bạn vận động một cách chính xác và giúp bạn thiết kế một chương trình vận động hiệu quả, an toàn.
Chuẩn bị dụng cụ và trang phục hợp lí
Chuẩn bị những dụng cụ phù hợp cho việc tập luyện của bạn. Nếu bạn chạy bộ, hãy mang một đôi giày thể thao phù hợp. Nếu bạn là một ‘biker’ (người chạy xe đạp để rèn luyện sức khỏe), hãy nhớ luôn luôn đội mũ bảo hiểm.
Cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lí
Dành 1–2 ngày mỗi tuần để nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi giúp cơ thể của bạn có cơ hội hồi phục sau những lần tập luyện. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các chấn thương.
Phương pháp điều trị chấn thương
Dù bạn có cẩn thận như thế nào thì chấn thương vẫn có thể xảy ra. Nếu bạn gặp phải chấn thương khi tập luyện, hãy làm theo phương pháp RICE để ngăn cho chấn thương không trở nên tồi tệ:
- R (rest): Nghỉ ngơi;
- I (ice): Chườm nước đá vết thương để giảm sưng, cầm máu và ngăn ngừa nhiễm khuẩn;
- C (compression): Tiến hành băng bó để giảm sưng tấy;
- E (elevate): Nâng vết thương lên vị trí cao để giảm sưng.
- Hãy áp dụng phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” để có thể ngăn ngừa đến mức tối thiếu nguy cơ chấn thương bằng cách thực hiện các cách phòng tránh chấn thương đã đề cập ở trên.
Saigon247 luôn mang đến những tin tức bổ ích.
Nguồn: hellobacsi.com
